Dr. Nadir Çomak

Arşimet noktası, Arşimet’in yeterince uzun bir dayanağı ve kaldıracı varsa, dünyayı hareket ettirebileceğini iddia ettiği sözden türetilen bir metafordur. Arşimet noktası, bir şeyin farklı, belki de nesnel veya “doğru” bir resminin elde edilebildiği “dışarıdaki” bir noktadır.[1] Bu tanıma göre dışarıdaki bir noktadan yani sorunları oluşturan denklemin dışına çıkarak olaylara kuş bakışı bakmayı başaranlar sorunları çözebilmek için bir fırsat yakalayabilir.

Şimdi, öğretmeni tarif eden farklı tanımlara bir göz atalım:

1. Başkalarının öğrenmesine yardımcı olan bir kişiyi ifade eder. Bu bağlamda yükseköğretim kurumları da dahil olmak üzere öğrenmeyi kolaylaştıran kişiyi ifade etmek için kullanılmaktadır.
2. İnançları, motivasyonları ve sahip olduğu diğer faktörler öğretmenlerin uygulamalarını etkiler.
3. Öğrencilerin bilgi, yetkinlik veya erdem edinmelerine yardımcı olan bir kişi.
4. Öğretmen, insanlara eğitim veren kişidir; eğiten veya öğreten kimse. Öğretmenin rolü genellikle örgündür ve bir okulda veya örgün eğitimin başka bir yerinde gerçekleştirilir.
5. Başkalarının öğrenmesine yardımcı olan bir kişiyi ifade eder. Burada eğitimin çeşitli kademelerinde öğrenmeyi kolaylaştıran kişi kastedilmektedir.
6. Öğretici, eğiten veya öğreten, özellikle meslek olarak bilgi ve beceri kazandıran kişi.
7. Resmi öğretim yöntemleri yoluyla öğrenenler üzerinde bilgiyi etkilemekten başlıca sorumlu olan, eğitim alanında kalifiye bir personel.
8. Öğretmen, bağımsız öğrenciler çalışıp bilgi ararken liderdir. Öğretmen bir problemi çözmek için bilimsel yaklaşımı tartışır.
9. Disiplinler arası ve disiplinler arası odak noktası, öğrencilere yeni bilgilere nasıl erişeceklerini, bunları nasıl yorumlayacaklarını öğretmek olan bir eğitim uzmanı.
10. Öğrencilerin bilgi edinmelerine yardımcı olan kişi.
11. Bir okulda öğrencilere ders veren ve talimat veren bir kişiyi ifade eder. Öğretmen, müfredattaki içerikleri öğretmekle sorumludur.
12. Çocukların öğrenmesini destekleyen yüksek eğitimli kişi.
13. Eğitim fenomenlerinin teorik olarak derin ve eleştirel analizi için nitelikli olan profesyonel.
14. Bir hümanist, düzenleyici ve öğretim sürecinin lideri, koordinatör ve süpervizör, motive edici, haklı paydaş, kolaylaştırıcı ve okul kültürü gelişiminin tahmincisi.
15. Öğretmen, talimat veren, rehberlik eden ve öğrencilerin gelişimine katkıda bulunan bir kişi olarak tanımlanır.
16. Öğretmen, topluma en yakın, en açık ve en uç şekilde hizmet veren meslek mensubudur. Öğretmen aynı zamanda eğitim sisteminin en önemli unsurudur.[2]

Öğretmen, yukarıdaki16 tanımın dördünde yardımcı olan, iki tanımda eğiten ve öğreten, bir tanımda destekleyen, iki yerde kolaylaştıran, iki yerde lider, iki yerde talimat veren, bir yerde düzenleyici ve koordinatör, yeni bilgilere ulaşmalarına katkı sağlayan uzman kişi, öğrencinin gelişimine katkıda bulunan kişi olarak tanımlanmaktadır.

Bu tanımlardan hareketle öğretmenlerin çocukların eğitim ve öğretim almalarına, onların yeni tutum ve davranış kazanmalarına katkı sağlayan bir aracı, yardımcı, örnek ve lider kişi olduğunu söyleyebiliriz.

Dünya bugün çözülemeyecek gibi görünen sorunlarla boğuşmaktadır. Bu sorunları şu şekilde sıralayabiliriz:

1. İklim değişikliği / doğanın tahribatı (%48,8)
2. Büyük ölçekli çatışma/savaşlar (%38,9)
3. Eşitsizlik (gelir, ayrımcılık) (%30,8)
4. Yoksulluk (%29,2)
5. Dini çatışmalar (%23,9)
6. Devletin hesap verebilirliği ve şeffaflık / yolsuzluk (%22,7)
7. Gıda ve su güvenliği (%18,2)
8. Eğitim eksikliği (%15,9)
9. Emniyet / güvenlik / refah (%14,1)
10. Ekonomik fırsat eksikliği ve işsizlik (%12,1).[3]

Peki bütün bu devasa sorunları kim çözecek? Öğretmenler mi?

Bu soruya cevap verebilmek oldukça güç görünüyor. Verilecek cevabı aramak için yazımızın başındaki Arşimet noktasını yeniden hatırlamakta yarar olduğunu düşünüyorum. Arşimet aslında şunu söylemek istiyor olabilir mi: Bir sorunu çözmek için güçlü bir gerekçeniz varsa o sorunu çözmek için kendinizi motive edebilirsiniz. Yani güçlü bir gerekçesi olan insanlar motivasyonunu koruyup zindeliğini, dayanıklılığını, esnekliğini ve çevikliğini koruyabilirler.

Peki bu güçlü gerekçe nedir? İklim krizini önlemek, savaşları önlemek, fakirliği ortadan kaldırmak, eşitsizlikleri yok etmek, fırsat eşitliğini kaldırmak, eğitimde eşitliği getirmek için çalışmak güçlü bir gerekçe olabilir mi?

Peki bunları öğretmenler yapabilir mi? Öğretmenler politika üreten insanların da öğretmeni olduğuna göre evet yapabilirler. Yapamazlarsa da Arşimet gibi tarihe geçerler ve dayanak noktasını gösterin sorunları çözelim derler.

Sevgili öğretmenim, seni motive edecek, koşturacak, coşturacak tutkulu bir gerekçen var mı?

İşin püf noktası galiba güçlü gerekçesi olan tutkulu öğretmenler olmakta gizli.

Siz ne dersiniz?

[1] https://www.oxfordreference.com/view/10.1093/oi/authority.20110803095422175

[2] https://www.igi-global.com/dictionary/family-community-higher-education-partnership/48939

[3] https://www.businessinsider.com/world-economic-forum-world-biggest-problems-concerning-millennials-2016-8#10-lack-of-economic-opportunity-and-unemployment-121-1